Hoe praat je met een kind over de oorlog?
25 februari 2022
Van wat er op dit moment in de wereld gebeurt maakt iedereen zich grote zorgen. De oorlog in Oekraïne heeft een grote impact. Kinderen zien heftige beelden op het nieuws of op het internet. Kinderen kunnen hier vragen over hebben, het is belangrijk dat je als ouder moeilijke kwesties bespreekt. Kinderen ontwikkelen namelijk snel een angst. Hoe kun je dit gesprek het beste beginnen? Wij vertellen je hoe je dit zo goed mogelijk kan aanpakken.
Praten is belangrijk
Kinderen krijgen hoe dan ook belangrijk nieuws mee. Ze horen verhalen op school of aan de keukentafel of ze zien beelden op social media of televisie. Heftige beelden raken kinderen. 10 tot 15% van de kinderen krijgt nachtmerries na het zien van heftige nieuwsberichten. Daarom is het belangrijk om met kinderen over deze kwesties te praten. Op deze manier voorkom je dat kinderen een angst ontwikkelen. De rijke en grenzeloze fantasie van kinderen moet een kader krijgen. Kinderen tot een jaar of 7 kunnen namelijk nog geen goed onderscheid maken tussen feiten en fictie. Het in gesprek gaan over moeilijke en heftige onderwerpen is daarom erg belangrijk.
Kinderen voelen angst
Bezorgdheid, stress of angst bij ouders wordt vaak opgepikt door kinderen. De emoties die ze hierbij voelen verschillen per leeftijd. Jonge kinderen zijn erg sensitief. Ook al snappen ze niet precies wat er aan de hand is, ze voelen wel dat er iets mis is. Omdat jonge kinderen de werkelijke wereld nog niet goed begrijpen, nemen ze alles aan wat ze zien. Het is daarom verstandig om jonge kinderen bij het nieuws weg te laten. Naarmate kinderen ouder worden raken ze uit hun fantasiefase. Ze raken zich bewuster van hun omgeving en ontwikkelen angsten. Misschien herken je een aantal angsten uit je eigen kindertijd nog wel: inbrekers, stormen of ongelukken zijn veelvoorkomend onder kinderen.
Hoe begin je een gesprek?
Laat allereerst weten dat wat er momenteel gebeurt, niet normaal is. Neem de tijd voor het gesprek: kinderen zitten vol vragen. Praat met makkelijke woorden en probeer uit te leggen dat Oekraïne ver weg is. Kinderen kunnen bang zijn dat de oorlog ook naar Nederland gaat komen. Luister naar de vragen of verhalen die ze hebben. Probeer door te vragen, kinderen hebben een andere belevingswereld dan volwassenen. Zo zien ze bijvoorbeeld een tank door een straat rijden, waardoor ze beseffen daar geen kinderen meer kunnen spelen. Waar hebben kinderen behoefte aan? Probeer dit te achterhalen. Zijn ze bijvoorbeeld nieuwsgierig naar wat er allemaal speelt en willen ze meer informatie? Of misschien hebben ze geruststelling nodig, kinderen kunnen namelijk erg van slag zijn door heftige berichten.
Hou het luchtig
Probeer tijdens het gesprek het onderwerp zo luchtig mogelijk te bespreken. Vermijd bijvoorbeeld woorden als bombardementen en explosies. Dit zorgt niet voor geruststelling. Praat liever over de grote lijnen. Zeg bijvoorbeeld dat twee landen het niet met elkaar eens zijn, omdat het ene land een stukje land van het andere wil overnemen en dat ze daarom boos zijn. Probeer in te schatten wat je kind aankan qua informatie, of wat hij of zij zelf wil weten. Voer het gesprek niet net voordat ze gaan slapen, zo hebben kinderen de tijd om er meer over na te denken. Ga liever na afloop van het gesprek iets actiefs doen met je kind, zodat de gedachten kunnen worden verplaatst. Hierdoor worden de beangstigde emoties losgelaten.
Bied perspectief
Laat weten dat er hard wordt gezocht naar oplossingen. Je kan bijvoorbeeld vertellen dat grote wereldleiders op zoek zijn naar een oplossing. Ook Nederland helpt om een einde te maken aan de oorlog. Laat ook weten dat in Nederland geen oorlog is, hier zijn we veilig. Laat weten dat de oorlog ver weg is, dit biedt geruststelling. Je kunt bijvoorbeeld op een kaart laten zien waar Oekraïne ligt, of vertel dat het wel 20 uren rijden is met de auto. Bovendien is het belangrijk om kinderen de aandacht te geven die ze nodig hebben, vooral als het gaat om heftige berichten waar ons nieuws momenteel met overspoeld is.
Het vermijden van heftige onderwerpen is geen goed idee, althans niet als kinderen bewust doorhebben dat er een oorlog gaande is. Ga in gesprek, luister en leg alles zo goed mogelijk uit. Hiermee haal je de angst bij de kinderen weg.
