De Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling is een verplicht stappenplan voor professionals die werken met kinderen of kwetsbare personen. Het doel is om signalen van mishandeling of geweld vroegtijdig te herkennen en passende hulp in te schakelen. Denk aan beroepsgroepen zoals kinderopvangmedewerkers, gastouders, artsen, leerkrachten en jeugdzorgverleners. Het gebruik van de meldcode is wettelijk verplicht in sectoren zoals kinderopvang, zorg, onderwijs en maatschappelijke hulpverlening.
De meldcode beschrijft wat een professional moet doen bij vermoedens van huiselijk geweld of kindermishandeling. Sinds 2019 is het protocol aangescherpt: er hoeft niet meer gewacht te worden op een ernstige situatie. Direct ingrijpen is vereist bij twijfel of vermoedens van onveiligheid.
Signaleren van geweld of verwaarlozing
Ingrijpen voordat de situatie escaleert
Beschermen van kinderen of kwetsbare personen
Professionals zijn verplicht deze stappen te volgen:
Observeer opvallend gedrag of fysieke signalen. Noteer feiten en vermoedens zorgvuldig.
Bespreek de signalen met een collega of bijvoorbeeld een arts of medewerker van Veilig Thuis.
Ga in gesprek met de ouder(s) of het kind over wat je hebt opgemerkt, tenzij dit de veiligheid in gevaar brengt.
Bepaal hoe ernstig het risico is. Dit kan in overleg met Veilig Thuis.
Zelf hulp verlenen: als je binnen jouw functie duurzame veiligheid kunt waarborgen
Melden bij Veilig Thuis: als de situatie ernstig is of buiten jouw expertise valt
De meldcode is verplicht bij vermoedens van:
Kindermishandeling
Huiselijk geweld (fysiek of psychisch)
Seksueel misbruik of geweld
Verwaarlozing
Het gebruik van de meldcode is wettelijk verplicht in:
De kinderopvang (inclusief gastouders)
De gezondheidszorg
Het onderwijs
De jeugdzorg
De maatschappelijke dienstverlening
Veel slachtoffers durven zelf geen hulp te zoeken. Daarom is de rol van professionals cruciaal. Door vroegtijdig signalen te herkennen en in actie te komen, kunnen professionals het verschil maken — en ernstige schade voorkomen.