Wat is de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling?

De Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling is een verplicht stappenplan voor professionals die werken met kinderen of kwetsbare personen. Het doel is om signalen van mishandeling of geweld vroegtijdig te herkennen en passende hulp in te schakelen. Denk aan beroepsgroepen zoals kinderopvangmedewerkers, gastouders, artsen, leerkrachten en jeugdzorgverleners. Het gebruik van de meldcode is wettelijk verplicht in sectoren zoals kinderopvang, zorg, onderwijs en maatschappelijke hulpverlening.

Wat houdt de meldcode in?

De meldcode beschrijft wat een professional moet doen bij vermoedens van huiselijk geweld of kindermishandeling. Sinds 2019 is het protocol aangescherpt: er hoeft niet meer gewacht te worden op een ernstige situatie. Direct ingrijpen is vereist bij twijfel of vermoedens van onveiligheid.

Doel van de meldcode

  • Signaleren van geweld of verwaarlozing

  • Ingrijpen voordat de situatie escaleert

  • Beschermen van kinderen of kwetsbare personen

De vijf stappen van de meldcode

Professionals zijn verplicht deze stappen te volgen:

1. Signalen in kaart brengen

Observeer opvallend gedrag of fysieke signalen. Noteer feiten en vermoedens zorgvuldig.

2. Overleg met een collega of specialist

Bespreek de signalen met een collega of bijvoorbeeld een arts of medewerker van Veilig Thuis.

3. Gesprek met betrokkenen

Ga in gesprek met de ouder(s) of het kind over wat je hebt opgemerkt, tenzij dit de veiligheid in gevaar brengt.

4. Weeg de ernst van de situatie

Bepaal hoe ernstig het risico is. Dit kan in overleg met Veilig Thuis.

5. Beslis: zelf hulp bieden of melden

  • Zelf hulp verlenen: als je binnen jouw functie duurzame veiligheid kunt waarborgen

  • Melden bij Veilig Thuis: als de situatie ernstig is of buiten jouw expertise valt

Wanneer moet de meldcode worden gebruikt?

De meldcode is verplicht bij vermoedens van:

  • Kindermishandeling

  • Huiselijk geweld (fysiek of psychisch)

  • Seksueel misbruik of geweld

  • Verwaarlozing

Voor wie is de meldcode verplicht?

Het gebruik van de meldcode is wettelijk verplicht in:

  • De kinderopvang (inclusief gastouders)

  • De gezondheidszorg

  • Het onderwijs

  • De jeugdzorg

  • De maatschappelijke dienstverlening

Belang van de meldcode

Veel slachtoffers durven zelf geen hulp te zoeken. Daarom is de rol van professionals cruciaal. Door vroegtijdig signalen te herkennen en in actie te komen, kunnen professionals het verschil maken — en ernstige schade voorkomen.

Gratis aanmelden