Een gastouder is een gekwalificeerde kinderopvangverlener die kinderen opvangt in een huiselijke setting. De opvang vindt meestal plaats in het eigen huis van de gastouder, maar kan ook plaatsvinden bij het gezin thuis. Gastouders werken vaak zelfstandig en zijn aangesloten bij een gastouderbureau. Ze bieden kleinschalige opvang en moeten voldoen aan strikte kwaliteitseisen.
Gastouderopvang biedt een persoonlijk en vertrouwd alternatief voor grotere kinderopvanglocaties. De setting is huiselijk en de groepen zijn klein, wat zorgt voor rust en structuur.
Bij de gastouder thuis: dit is de meest gebruikelijke vorm
Bij het gezin thuis: de gastouder komt naar het huis van de ouders
De opvanglocatie moet altijd voldoen aan de eisen van de GGD, zoals een rookvrije omgeving, voldoende slaapruimte en hygiënevoorschriften. De opvang mag niet wisselen van locatie.
Een gastouder mag maximaal zes kinderen tegelijk opvangen. Daarbij gelden de volgende regels:
Maximaal 5 kinderen jonger dan 4 jaar
Maximaal 4 kinderen jonger dan 2 jaar
Maximaal 2 kinderen jonger dan 1 jaar
Eigen kinderen van de gastouder tellen mee
Om als gastouder te mogen werken, moet je voldoen aan een aantal wettelijke voorwaarden. Deze zijn bedoeld om de veiligheid en pedagogische kwaliteit te waarborgen.
Minimaal 18 jaar oud zijn
Een erkend diploma volgens de Wet Kinderopvang
In het bezit van een geldig kinder-EHBO-certificaat
Een geldige Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG)
Inschrijving in het Personenregister Kinderopvang
Aangesloten zijn bij een gastouderbureau dat geregistreerd is in het LRKP
Werken volgens een pedagogisch beleidsplan en veiligheids- en gezondheidsbeleid
Bekend zijn met de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling
Gastouders vallen onder toezicht van de GGD en moeten geregistreerd zijn in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP). Bij overtredingen van de regels kan de registratie worden ingetrokken, waardoor ouders geen kinderopvangtoeslag meer ontvangen.
Het inkomen van een gastouder is afhankelijk van het aantal kinderen, het aantal uren en het afgesproken uurtarief. In de praktijk ligt het gemiddelde inkomen van een gastouder in de buurt van dat van andere pedagogisch medewerkers in de kinderopvang.
De kosten verschillen per gastouder en regio. Ouders betalen meestal per uur. Soms worden extra kosten gerekend voor maaltijden, luiers of uitstapjes.
Voor kinderopvangtoeslag geldt in 2025 een maximaal uurtarief van €8,10 voor gastouderopvang
Bron: Rijksoverheid, 2025
Gastouders voldoen aan wettelijke eisen en ouders kunnen dan gebruikmaken van kinderopvangtoeslag. Voldoe je niet aan deze eisen, dan val je onder ‘oppaswerk’. In dat geval mag je jezelf niet als gastouder profileren, en hebben ouders geen recht op toeslag.
Ben jij een gastouder of ben je op zoek naar een geschikte gastouder met pedagogische vaardigheden voor de opvang van je kinderen? Meld je aan bij Oppasland en vind snel wat je zoekt. Via Oppasland kun je opvang zoeken, maar ook opvang aanbieden en jezelf aanmelden als gastouder.
Let op! Voldoe je niet aan de eisen? Je kunt dan wel kinderen opvangen, maar dit valt onder oppaswerk. Ouders hebben in dat geval geen recht op kinderopvangtoeslag en je mag jezelf niet uitgeven als gastouder, maar als oppas.