Wat is de bof
De bof, ook bekend als parotitis epidemica, is een virale infectieziekte die vooral kinderen treft, maar ook volwassenen kan besmetten. Het wordt veroorzaakt door het bofvirus, dat behoort tot de paramyxovirussen. Door vaccinatieprogramma’s is het aantal besmettingen sterk afgenomen.
Symptomen van de bof
Kenmerkende symptomen
- Zwelling van de speekselklieren (vooral rond de kaak en onder de oren), wat zorgt voor een ‘hamsterachtig’ uiterlijk
- Koorts (mild tot matig)
- Pijn bij kauwen of slikken
- Vermoeidheid, spierpijn en malaise
Hoe krijg je de bof
De bof is zeer besmettelijk en verspreidt zich via speekseldeeltjes door hoesten, niezen of direct contact met besmette voorwerpen.
Vaccinatie tegen de bof
De beste bescherming tegen de bof is vaccinatie. De bofvaccinatie is onderdeel van het MMR-vaccin (mazelen, bof, rodehond), dat wereldwijd wordt toegediend. Dankzij vaccinatie is de bof tegenwoordig zeldzaam.
Hoe lang duurt de bof
Bij kinderen
- Incubatietijd: 12 tot 25 dagen (gemiddeld 16-18 dagen)
- Ziekteverloop: ongeveer twee weken
- Herstel: na de acute fase verdwijnen symptomen geleidelijk
Bij volwassenen
- Duur: vergelijkbaar met die bij kinderen, ongeveer twee weken
- Complicatierisico: hoger dan bij kinderen

Complicaties van de bof
Hoewel de meeste mensen volledig herstellen, kan de bof soms leiden tot ernstige complicaties:
- Meningitis (ontsteking van de hersenvliezen)
- Encefalitis (ontsteking van de hersenen)
- Doofheid (zelden, maar kan permanent zijn)
- Orchitis (ontsteking van de testikels bij mannen, mogelijk onvruchtbaarheid)
- Oophoritis (ontsteking van de eierstokken bij vrouwen)
Behandeling van de bof
Er is geen specifieke behandeling voor de bof. De focus ligt op het verlichten van symptomen:
- Voldoende rust nemen
- Hydratatie (veel drinken)
- Gebruik van koortswerende en pijnstillende middelen (zoals paracetamol of ibuprofen)